Definicja i Objawy Depresji
Depresja jest zaburzeniem nastroju (inaczej: afektywnym). W węższym rozumieniu obejmuje objawy związane z przygnębieniem, smutkiem, trudnością bądź niemożnością przeżywania pozytywnych emocji, brakiem motywacji do podejmowania większych lub mniejszych aktywności życiowych. W szerszym znaczeniu jest to syndrom, który – oprócz komponenty emocjonalnej – zawiera w sobie aspekt poznawczy (pogorszenie uwagi, pamięci, koncentracji, myślenia), a także popędowy (dobowe wahania energii życiowej, obniżenie libido, obniżenie lub podwyższenie łaknienia, problemy ze snem oraz zanik popędu samozachowawczego). W postaci psychotycznej depresja dodatkowo zawiera elementy urojeń (np. winy, grzeszności, mniejszej wartości). Depresja jest także jedną z komponent zaburzeń afektywnych dwubiegunowych, w naprzemiennych cyklach z fazami podwyższonego nastroju.
Maski Depresji i Twarz Lękowa
Niekiedy depresja ukrywa się pod tak zwaną maską somatyczną – w takiej sytuacji pacjent mniej czuje obniżenie nastroju, a bardziej dolegliwości cielesne: zaburzenia w funkcjonowaniu różnych układów (np. trawiennego) bóle lub osłabienie fizyczne, bez podłoża w postaci choroby somatycznej. Warto także dodać, że depresji często towarzyszą objawy lękowe, które dodatkowo pogarszają subiektywny stan pacjenta i utrudniają mu funkcjonowanie.
Poważność i Konsekwencje Depresji
Depresja jest sprawą poważną. Może przebiegać w różnym nasileniu, a jej intensywniejsze formy stanowią czasem zagrożenie życia. Dramatycznie pogarsza komfort egzystencji, czy wręcz go pozbawia. Depresję trzeba i warto leczyć.
Metody Leczenia Depresji
Jak leczyć depresję?
Metody leczenia depresji dobierane są w odniesieniu do jej przyczyn i stopnia, w jakim się rozwinęła. Pierwszą z metod jest farmakoterapia – przyjmowanie leków pod opieką psychiatry. To forma w dużym stopniu zależna od nasilenia objawów depresji, gdy objawy są bardzo nasilone, leki są koniecznością. Drugą metodą jest psychoterapia, a tu wskazuje się na znaczną skuteczność psychoterapii w nurcie psychodynamicznym. Psychoterapia jest podstawową metodą leczenia depresji psychogennej, tj. mającej przyczyny relacyjno – emocjonalne. Bardzo często obie metody są łączone, na przykład w trakcie psychoterapii okresowo włączane są leki.
Skupienie na Psychoterapii Psychodynamicznej
Na czym polega leczenie depresji psychoterapią psychodynamiczną?
Podstawą do rozpoczęcia leczenia są objawy depresyjne lub zespół zespół objawów wspomnianych wyżej. Najczęściej są one także bezpośrednim powodem pojawienia się pacjenta w gabinecie specjalisty zdrowia psychicznego. Na początku współpracy bardzo ważnym jest określenie przyczyny (przyczyn) depresji – ich identyfikowaniu służy wywiad psychoterapeuty z pacjentem. Wywiad taki obejmuje przebieg właściwie całego dotychczasowego życia pacjenta, ze szczególnym zwróceniem uwagi na moment i okoliczności pojawienia się depresji. Obszar znaczeń depresji to niejako treści emocjonalne uwikłane w przebieg depresji. Przykładowo takimi treściami może być niemożność znoszenia jakiejś sytuacji w życiu, którą się jednak na siłę znosi (np. trwanie w przemocowym związku, u dzieci – w przemocowej rodzinie), poczucie winy za jakieś dramatyczne zdarzenie (np. czyjeś nieszczęście, czyjeś niezadowolenie), hamowanie ważnej potrzeby rozwojowej (np. potrzeby autonomii, potrzeby wolności, potrzeby bliskości) na rzecz realizacji innych potrzeb, branie na siebie odpowiedzialności za osoby i zdarzenia będące tak naprawdę poza obszarem oddziaływania, lub nie branie odpowiedzialności za swoje życie i tym samym pozbawianie się możliwości wpływu, bycie w sytuacji utraty wpływu i kontroli, na przykład z powodu sytuacji zewnętrznej lub własnej (ciężka choroba, straty), niemożność przepracowania żałoby, hamowanie swojej złości itp.
Terapeutyczne Praktyki w Leczeniu Depresji
Jak terapeutycznie pracować nad zidentyfikowanymi przyczynami depresji?
Rozmawiać, omawiać, odkrywać, opowiadać, mierzyć się, wytrzymywać, powtarzać, wracać, nie uciekać, zgłębiać. Rozumieć. Odreagowywać w słownych wypowiedziach. Zmieniać – poglądy, emocje, zachowania. Nabierać odwagi. Dbać o siebie. Doświadczać tak zwanych korektywnych momentów w relacji z psychoterapeutą – budować relację i więź z psychoterapeutą, uczyć się zasadnie ufać, uczyć się być w bliskości, a równocześnie zachowywać swoją niezależność. Pamiętać, zapominać, wybaczać – zwłaszcza sobie.
